2026 r. przyniesie kilka ważnych zmian podatkowych w Polsce. Biznes Enter zebrał te najistotniejsze z punktu widzenia prowadzenia biznesu. Jedna z nich przynosi absolutną rewolucję.
Oto najważniejsze zmiany podatkowe w 2026 r.
30 listopada każdego roku – zgodnie z orzecznictwem Trybunału Konstytucyjnego – upływa termin, kiedy przepisy zaostrzające podatki muszą zostać wpisane do Dziennika Ustaw. Ten ostateczny termin ma służyć przedsiębiorcom, którzy potrzebują czasu, żeby dostosować się do nowego prawa. Pod koniec roku więc dokładnie wiadomo, które przepisy wejdą już od 1 stycznia, a które ewentualnie później. Zestawienie najważniejszych zmian poczynili prawnicy kancelarii DSK oraz analitycy mBanku. Oddajmy im głos.
1. Wyższy limit zwolnienia podmiotowego z VAT
Od 1 stycznia 2026 r. zacznie obowiązywać wyższy limit zwolnienia podmiotowego z VAT – z obecnych 200 tys. zł do 240 tys. zł rocznej sprzedaży. Dla wielu mikroprzedsiębiorców to realna szansa, by nadal działać poza reżimem VAT, pod warunkiem że nie prowadzą działalności, która ze zwolnienia jest ustawowo wyłączona.
Przepisy przejściowe przewidują, że podatnicy, którzy w 2025 r. przekroczą dotychczasowy limit 200 tys. zł, ale zmieszczą się w nowym progu 240 tys., będą mogli od 2026 r. wrócić do zwolnienia podmiotowego. Rok 2025 rozlicza się jednak w oparciu o „stary” limit – przekroczenie 200 tys. zł w tym roku nadal powoduje obowiązek rejestracji do VAT i rozliczania podatku do końca roku.
2. Nowe limity podatkowe dla samochodów osobowych
Od 1 stycznia 2026 r. zmienia się zasada rozliczania samochodów osobowych w kosztach podatkowych (PIT i CIT). Zamiast jednego limitu 150 tys. zł (225 tys. zł dla aut elektrycznych) pojawi się trzystopniowy system limitów, powiązany z emisją dwutlenku węgla:
- 225 tys. zł – samochody elektryczne i wodorowe (pojazdy zeroemisyjne),
- 150 tys. zł – pojazdy o emisji poniżej 50 g CO₂/km (część hybryd plug-in),
- 100 tys. zł – pozostałe samochody osobowe (w praktyce większość aut spalinowych i klasycznych hybryd).
Limity te będą dotyczyć zarówno odpisów amortyzacyjnych, jak i kosztów leasingu operacyjnego, najmu oraz dzierżawy. Część wartości pojazdu ponad dany limit nie będzie stanowiła kosztu uzyskania przychodu.
3. Kasowy PIT
Od 1 stycznia 2026 r. kasowa metoda rozliczania przychodów i kosztów (tzw. kasowy PIT) stanie się dostępna dla znacznie większej grupy podatników. Limit przychodów uprawniający do stosowania kasowego PIT wzrośnie z 1 mln zł do 2 mln zł przychodów osiągniętych w poprzednim roku podatkowym.
Kasowy PIT pozostanie rozwiązaniem dobrowolnym – przedsiębiorca będzie musiał złożyć stosowne oświadczenie o wyborze tej metody. Dla firm pracujących na długich terminach płatności to konkretny benefit: przychód podatkowy powstanie co do zasady dopiero w momencie otrzymania zapłaty, a nie w dniu wystawienia faktury – ogranicza to problem „podatku od niezapłaconych faktur”.
4. Niższe limity podatkowe i rachunkowe
Od 1 stycznia 2026 r. będą obowiązywać niższe limity podatkowe i rachunkowe, wynikające z przeliczenia progów wyrażonych w euro po niższym średnim kursie EUR z początku października 2025 roku (4,2586 PLN).
Kluczowe wartości na 2026 r. to w szczególności:
- Kwartalne opodatkowanie ryczałtem – 851 720 zł.
- Księgi rachunkowe – 10 646 500 zł
- Status małego podatnika CIT/PIT/VAT – 8 517 000 zł
- Jednorazowa amortyzacja u małego podatnika – 213 000 PLN
- Kwartalny VAT a CIT EE – 17 034 000 PLN
- Opodatkowanie ryczałtem – 8 517 000 PLN
5. Wzrost składki zdrowotnej
Od stycznia 2026 roku minimalne wynagrodzenie wzrośnie do 4806 zł brutto. Co za tym idzie, wzrośnie też składka zdrowotna.
Kończy się okres ulgowego rozwiązania; reforma, która miała utrzymać podstawę na poziomie 75 proc. płacy minimalnej, nie weszła w życie. Powrót do zasad Polskiego Ładu oznacza, że składki będzie się naliczać od 100 proc. płacy minimalnej. Dotyczy to wszystkich form opodatkowania: skali podatkowej, podatku liniowego i ryczałtu.
Dla każdego z nich obowiązuje minimalna składka zdrowotna, którą trzeba opłacić niezależnie od dochodów, nawet przy stratach. To jedna z najbardziej odczuwalnych zmian podatkowych od 2026 roku.
Składka zdrowotna na ryczałcie od 2026
Ryczałtowcy również odczują zmianę. Ich składka zdrowotna nie zależy od płacy minimalnej, lecz od przeciętnego wynagrodzenia w IV kwartale roku poprzedniego. Ponieważ płace w gospodarce systematycznie rosną, ryczałtowcy również zapłacą wyższe składki od 2026 roku.
6. Zasada domniemania niewinności
Choć nowelizacja Ordynacji podatkowej wprowadzająca zasadę domniemania niewinności już obowiązuje, to dopiero 2026 r. będzie kluczowy dla jej praktycznego stosowania.
Rozpoczną się wtedy pierwsze postępowania wedle nowych przepisów. Organy podatkowe i sądy administracyjne będą musiały rozstrzygać wątpliwości co do stanu faktycznego na korzyść podatnika. To istotne wzmocnienie pozycji przedsiębiorców wobec administracji skarbowej.
7. Nowe zasady dokumentacji księgowej w podatku PIT i KPiR
Od 2026 roku przedsiębiorcy prowadzący podatkową księgę przychodów i rozchodów będą musieli prowadzić ją wyłącznie w formie elektronicznej.
Cyfrowa KPiR zastąpi dotychczasowe papierowe ewidencje i będzie przekazywana fiskusowi w formacie JPK_PKPiR. Oznacza to pełne ujednolicenie sposobu raportowania dochodów i kosztów w PIT. Cyfrowa KPiR ma być bezpośrednio powiązana z KSeF. Dane o sprzedaży będą automatycznie pobierane z wystawionych e-faktur, a koszty z faktur zakupowych odebranych z systemu.
Dzięki temu część zapisów w księdze będzie uzupełniana automatycznie. To ograniczy błędy i przyspieszy rozliczenia.
8. Nowy model współpracy z biurem rachunkowym
Automatyzacja procesów, integracja KSeF i cyfrowa KPiR sprawią, że przepływ danych między przedsiębiorcą a biurem rachunkowym będzie natychmiastowy.
Dlatego zmiany dla przedsiębiorców od 2026 roku to także zmiana oczekiwań wobec księgowości. Liczy się nie tylko poprawność rozliczeń, ale też wsparcie technologiczne i doradztwo. Dlatego właśnie teraz, jeszcze przed 2026 rokiem jest dobry moment, by pomyśleć o zmianie obsługi księgowej. Warto poszukać takiego dostawcy usług, które rozumie nadchodzące zmiany i potrafi wykorzystać potencjał cyfrowych narzędzi.
9. Krajowy System e-Faktur
W naszym zestawieniu nie mogło zabraknąć jednej z najbardziej odczuwalnych reform, tj. obowiązkowego KSeF-u. Zmiany były już kilkukrotnie odroczone, ale obecnie terminy są przesądzone w ustawie, mianowicie:
- od 1 lutego 2026 r. – obowiązek wystawiania e-faktur w KSeF dla przedsiębiorców, których sprzedaż brutto w 2024 r. przekroczyła 200 mln PLN,
- od 1 kwietnia 2026 r. – obowiązek dla pozostałych czynnych podatników VAT,
- od 1 stycznia 2027 r. – obowiązek dla najmniejszych podatników (m.in. zwolnionych podmiotowo, w określonym zakresie).
W praktyce oznacza to, że w 2026 r. KSeF staje się standardem w obrocie B2B, a firmy muszą dostosować: systemy finansowo-księgowe, obieg dokumentów, procedury kontrolne i podatkowe.
10. Sankcje związane z KSeF i JPK_VAT
Równolegle z upowszechnieniem KSeF zmieni się rozporządzenie w sprawie JPK_VAT – projekt jest procedowany w RCL.
Projektowane przepisy przewidują m.in., że:
- jeżeli przy składaniu JPK_VAT faktura nie ma jeszcze numeru KSeF, a numer ten zostanie nadany później, podatnik będzie zobowiązany do skorygowania ewidencji,
- brak korekty w ciągu 14 dni od wezwania organu podatkowego może skutkować karą 500 PLN za każdy błąd,
- równolegle pojawia się ryzyko odpowiedzialności karno-skarbowej za przesyłanie nierzetelnej ewidencji.
Podstawą będzie rozporządzenie Ministra Finansów dostosowujące strukturę JPK_VAT do KSeF.
Sprawdź – link do procesu legislacyjnego
11. Państwowa Inspekcja Pracy
Projekt nowelizacji ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy zakłada istotne wzmocnienie uprawnień inspekcji – szczególnie w obszarze umów cywilnoprawnych i B2B. Szeroko komentuje te zmiany w Biznes Enter Marcin Stanecki, Główny Inspektor Państwowej Inspekcji Pracy. W projekcie mowa m.in. o:
- uprawnieniu PIP do przekształcania umów cywilnoprawnych (w tym B2B) w umowę o pracę w drodze decyzji administracyjnej,
- rygorze natychmiastowej wykonalności decyzji w zakresie bieżących obowiązków pracodawcy – co oznacza, że stosunek pracy miałby zostać „uznany” od razu, a spór toczyłby się już przy założeniu istnienia etatu,
- możliwości ustalenia istnienia stosunku pracy wstecz – co do zasady do 3 lat,
- tzw. hybrydowej procedurze odwoławczej:
- dwukrotnym (lub większym) podniesieniu górnych granic grzywien, które PIP może nakładać,
- zwiększonej wymianie danych między PIP, ZUS i KAS oraz możliwości prowadzenia kontroli zdalnych,
- obowiązku sporządzania rocznych i wieloletnich planów działań kontrolnych.
W praktyce oznacza to:
- istotne zwiększenie ryzyka przekwalifikowania umów B2B i zleceń w etaty,
- potencjalnie bardzo dotkliwe konsekwencje finansowe – zaległe składki ZUS i podatek (nawet do 5 lat wstecz), korekty rozliczeń po stronie firmy i kontraktora oraz roszczenia pracownicze (urlopy, nadgodziny, odprawy itd.).
Na dzień 1 grudnia 2025 r. projekt nadal znajduje się na etapie prac rządowych (RCL) i figuruje w wykazie prac legislacyjnych jako UD283. Nie nadano mu jeszcze numeru druku sejmowego, co oznacza, że nie rozpocznie on obowiązywania od 1 stycznia 2026 r., mimo że taka data była wskazywana w materiałach projektowych i komunikacji prasowej.
Projekt / Druk Sejmowy: Projekt UD283
Sprawdź – link do procesu legislacyjnego
12. Pakiet zmian w VAT
Od 1 lipca 2026 r. planowane jest wejście w życie pakietu zmian w ustawie o VAT. Z punktu widzenia praktyki rozliczeń szczególnie istotne:
- likwidacja obowiązku VAT-Z – przy likwidacji działalności nie będzie już potrzeby składania odrębnego formularza; wykreślenie z rejestru VAT będzie powiązane z wnioskiem w CEIDG/KRS,
- likwidacja odrębnego raportowania spisu z natury – skoro dane są ujmowane w JPK_VAT, organy nie będą wymagać osobnego zgłoszenia,
- rozszerzenie odpowiedzialności solidarnej nabywcy – odpowiedzialność obejmie także sytuacje, w których płatność została dokonana przy zastosowaniu mechanizmu podzielonej płatności, ale podatnik wiedział, że faktura jest fikcyjna lub związana z nadużyciem prawa,
- objęcie odpowiedzialnością solidarną transakcji z załącznika nr 15 poniżej 15 000 PLN oraz wybranych usług niematerialnych (np. doradczych, zarządczych),
- możliwość sprawdzenia statusu podatnika na białej liście VAT do pięciu lat wstecz, co ma znaczenie dowodowe przy weryfikacji należytej staranności.
Projekt / Druk Sejmowy: Projekt UD314
Sprawdź – link do procesu legislacyjnego
13. Kodeks Pracy
Od 1 stycznia 2026 r. wejdą w życie zmiany w Kodeksie pracy dotyczące ustalania stażu pracy – w pierwszej kolejności dla sektora publicznego. Nowe przepisy rozszerzą katalog okresów wliczanych do stażu pracy m.in. o:
- okresy prowadzenia jednoosobowej działalności gospodarczej,
- okresy pracy wykonywanej na podstawie umów cywilnoprawnych (np. zlecenia),
- inne udokumentowane okresy aktywności zarobkowej, w tym wykonywane za granicą.
Dla sektora prywatnego wejście w życie nastąpi w terminie przesuniętym – od pierwszego dnia miesiąca po upływie 6 miesięcy od ogłoszenia ustawy (realnie również w trakcie 2026 r.).
Dla potrzeb udokumentowania stażu ZUS będzie wydawał specjalne zaświadczenia potwierdzające okresy opłacania składek.
Projekt / Druk Sejmowy: Druk nr 1404
Sprawdź – link do procesu legislacyjnego
14. Podatek od spadków i darowizn
Projekt UDER88 obejmuje także zmiany w ustawie o podatku od spadków i darowizn (odrębne od kasowego PIT). Zakłada on m.in.:
- możliwość przywrócenia terminu do zgłoszenia nabycia rzeczy lub praw majątkowych,
- doprecyzowanie momentu powstania obowiązku podatkowego przy dziedziczeniu – powiązanie go z uprawomocnieniem się postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku, zarejestrowaniem aktu poświadczenia dziedziczenia lub wydaniem europejskiego poświadczenia spadkowego.
Ustawa ma wejść w życie po 14 dniach od ogłoszenia. Przy założeniu publikacji na przełomie 2025/2026 r., realne obowiązywanie tych przepisów przypadnie właśnie na 2026 r.
Projekt / Druk Sejmowy: Druk nr 1837
Sprawdź – link do procesu legislacyjnego
Oprac. Damian Szymański
Zdjęcie główne: Flickr.com/Parlament Europejski
Część odnośników to linki afiliacyjne lub linki do ofert naszych partnerów. Po kliknięciu możesz zapoznać się z ceną i dostępnością wybranego przez nas produktu – nie ponosisz żadnych kosztów, a jednocześnie wspierasz niezależność zespołu redakcyjnego.